Kölelerin beyaz, efendilerin siyah olduğu şiirsel bir hiciv

Kız, Kadın, Öteki adlı kitabıyla 2019’da Booker Ödülü’ne layık görülen Evaristo, yalnız tarihi değil, Tom Amca’nın Kulübesi, Kökler gibi, bütün dünyanın bildiği romanları da tersine çeviriyor ve tarihe gerçekten “Nasıl hissettiler?” sorusunu sordurtuyor.

“Avrupalı köleler medeni insanların tutumlarını ve göreneklerini benimseme fırsatına kavuşurken, son derece korkunç ölümlerden, cezalardan, ahlaken iğrenç düşkünlüklerden ve serflikten kurtarılmıştır.”

Hepimiz tarihe “Ya şöyle olsaydı?” diye sorular sorup onunla fantastik oyunlar oynamayı severiz. Bugün Londra Metrosu’nda seyahat ederken topraklarında güneş batmayan ülkesinin tarihini okuyan Beyaz, kafasını okuduğu kitaptan kaldırıp “Ya atalarım köleleştirilseydi?” diye sormuş mudur bilinmez ama Bernardine Evaristo bütün kibirli muktedirleri tedirgin edecek soruyu soruyor: Ya Afrika, Avrupa’yı sömürgeleştirip köleleştirseydi?

Kölelerin beyaz, efendilerin siyah olduğu bu şiirsel hiciv, alternatif tarih yazımlarının bile açamadığı Karanlığın Yüreği’ni açıyor.

Bernardine Evaristo, İngiliz bir anne ile Nijeryalı bir babanın sekiz çocuğundan dördüncüsü olarak 1959’da Londra’da dünyaya geldi. Island of Abraham, Lara, The Emperor’s Babe, Soul Tourists, Blonde Roots, Mr. Hello Mum, Loverman adlı romanlarıyla beğeni topladı. Edebiyat eleştirisinden öyküye uzanan bir dizi alanda ürünler verdi. Son romanı Kız, Kadın, Öteki 2019’da Booker Ödülü’nü Margaret Atwood’un Ahitler’i ile paylaştı. 2020’de British Book Award’a layık görüldü. Haftalarca çoksatanlar listelerinden inmedi. Vogue dergisinin İngiltere’nin En Etkili 25 Kadını arasında seçtiği Evaristo, günümüzün önde gelen yazar ve aktivistlerindendir.

BEYAZ KÖLE

Doğan Kitap, 2023

Bernardine Evaristo

Çeviri: Ebru Kılıç

280 s.