Toplumun iliklerine işlemiş nihilizmle ahlaki çürümeye verilmiş sarsıcı bir yanıt

Çorak Ülke ilk kez Ekim 1922’de, T. S. Eliot’ın II. Dünya Savaşı arifesine (1939) kadar çıkardığı The Criterion dergisinde yayımlandı. Bu “operatic” yapıt, insanlık ideallerine dair bütün umutları tüketen barbarca savaşa ve savaş sonrası mayalanan toplumun iliklerine işlemiş nihilizmle ahlaki çürümeye verilmiş sarsıcı bir yanıttı.

Basıldığı tarihten 100 yıl sonra bile sözün çorak toprağından leylaklar bitirme kudretini koruyan bu şiir, kapsamlı çevirmen notlarını da içeren özel bir baskıyla çift dilli olarak Türkçede yeniden hayat buluyor:

Hangi köklerdir yapışıp onu kavrayan, hangi dallar

Uç verir şu moloz yığınından? Ey İnsanoğlu,

Söyleyemezsin bunu, kestiremezsin, çünkü senin bildiğin anca

Parçalanmış suretler yığınıdır, güneşin kavurduğu,

Orda ne ölü ağaç sayvan olur, ne cırcır böceği teselli

Ne de kupkuru taş su sesi bağışlar. Bir tek

Bu kızıl kayanın altı gölgelik,

(Gel sığın bu kızıl kayanın gölgesine),

Sana başka, sabahları peşin sıra seğirten

Ya da akşam vakti seni karşılamaya duran gölgenden

Bambaşka bir şey göstereceğim;

Sana korkuyu göstereceğim bir avuç tozda.

Thomas Stearns Eliot, ABD doğumlu İngiliz şair, oyun yazarı ve edebiyat eleştirmenidir. Ekspresyonisttir. The Love Song of J. Alfred Prufrock, The Waste Land ve Four Quartets adlı şiirleri 20. yüzyıl modernist şiirinin en başarılı örneklerindendir.

ÇORAK ÜLKE

T. S. Eliot

Everest Yayınları, 2022

Çeviri: Cem Yavuz

Tür: Şiir

86 s.