Destandan Romana

Destandan Romana, tıpkı edebiyatın temel çabasının insanın karmaşık ruhsal yapısını irdelemek ve iç dünyasını tüm yönleriyle göstermeye çalışmak olduğunu düşünen Gulliver’in Seyahatleri’nin yazarı Jonathan Swift gibi, Ankara Üniversitesi Dil-Tarih ve Coğrafya Fakültesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünün iz bırakan hocalarından Ünal Aytür’ün aynı düşünceyle yazdığı makale ve önsözlerini bir araya getiriyor.

“Destandan Romana” bir yandan destan, şiir, hiciv, roman, tiyatro, öykü ve edebiyat kuramı-eleştiri gibi edebi türleri Homeros’tan 1960’lara gelişimleri ve anlatım yöntemleriyle ele alırken, diğer yandan Aytür’ün tek başına ya da eşi Necla Aytür’le çevirdiği George Eliot, Henry James, Joseph Conrad, E. M. Forster, D. H. Lawrence ve William Faulkner gibi yazarları ve kitaplarını da okurla buluşturuyor.

Kitabın sonundaki “İngiliz Dili ve Edebiyatı ve Cumhuriyet” yazısı ise, bölümün İngiltere’de eğitim gören kurucu hocaları Orhan Burian, İrfan Şahinbaş, Hamit Dereli ve Saffet Korkut’un çalışmaları ve çevirileri özelinde bir edebiyattan diğerine uzanan bir köprü.

Ünal Aytür Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu ve 1960’ta aynı bölüme asistan atandı. Burada başladığı doktora çalışmalarına 1962’de Londra Üniversitesi, University College’ın İngilizce Bölümü’nde devam etti. 1965’te davet edildiği Louisiana Üniversitesi İngilizce Bölümü’nde İngiliz romanı, öykü ve hiciv dersleri verdi; 18. yüzyıl İngiliz düşünce tarihi ve romanı konularında araştırmalar yaptı. 1968’de Henry Fielding’in romanlarını inceleyen teziyle doçent oldu. Çalışmalarını çağdaş İngiliz ve Amerikan romanı, roman kuramı ve eleştirisi alanlarında sürdürdü. 1977’de “Henry James ve Roman Sanatı”nı yayımladı ve profesörlüğe yükseltildi.

Kitabın YKY’deki yeni basımına kapsamlı bir giriş bölümü ekleyen Aytür, bugüne dek, pek çoğu eşi Necla Aytür’le olmak üzere Joseph Conrad, George Eliot, William Faulkner, E. M. Forster, Henry James ve Hermann Melville gibi İngiliz ve Amerikan edebiyatının büyük üslupçularının çeşitli eserlerini dilimize kazandırdı. Levent Yılmaz’ın “Son Ülke” adlı kitabından İngilizceye çevirdiği şiirler ABD’de “Saturn” başlığıyla yayımlandı.

DESTANDAN ROMANA

Ünal Aytür

Yapı Kredi Yayınları, 2023

480 s.