Modern bir dedektif romanı: Evvel Zaman Koleksiyoncusu

Burak Soyer, Kayahan Demir'in son romanı, Evvel Zaman Koleksiyoncusu üzerine yazdı: "Kitabı biçimsel olarak ele aldığımızda başta Milas’ın karakteristik özellikleri olmak üzere, hikayenin işleyişi, olay örgüsü ve yan karakterlerle modern bir dedektif romanı olarak kayda geçirebiliriz."

Kayahan Demir’in ‘özel’ kahramanı Milas Durukan, yazarın son romanı Evvel Zaman Koleksiyoncusu’nda okuru yine bir cinayeti çözmek için Kanuni Sultan Süleyman dönemine kadar peşinden sürüklüyor. Kitabı biçimsel olarak ele aldığımızda başta Milas’ın karakteristik özellikleri olmak üzere, hikayenin işleyişi, olay örgüsü ve yan karakterlerle modern bir dedektif romanı olarak kayda geçirebiliriz.

Kayahan Demir bir önceki ‘koleksiyoncu’ romanı Hafıza Koleksiyoncusu’nda, okuru, cinayete kurban giden bir tarih profesörünün ardındaki sır perdesini aralamak için Osmanlı İmparatorluğu’nun 15. yüzyılına kadar giden Şifre Bilimci Milas Ulukan’ın peşinden sürüklemişti. Demir, yine Genç Timaş etiketiyle yayımlanan son romanı Evvel Zaman Koleksiyoncusu’nda, Milas Durukan’ı, bu kez de ucu Kanuni Sultan Süleyman dönemine dayanan kanıtların eşliğinde, öldürülen eski bir matematik öğretmeninin cinayetini aydınlatmaya gönderiyor.

Kitap açılışını işlerin epey kesat olduğu Milas Dedektiflik Bürosu’nda sekreteri Aslı ve ünlü şifre bilimcimiz Milas Durukan’a polis arkadaşı Elif’ten gelen telefonun, ortamı bir anda hareketlendirmesiyle yapıyor. Milas hemen olay yerine hareket ediyor. Milas’tan önce olayın yaşandığı emlak ofisine gelen Başkomiser Atıf ve ekibi cesedi ilk gördüğünde direkt cinayet damgası vurmaktan kaçınıyor. Zira olay daha çok intihara benziyor. Ancak Atıf ölen adamın boynundaki morarma izlerini fark edince pusula cinayete doğru kayıyor. Bu sırada emlak ofisine damlayan Milas, cesedi görünce ufak çaplı bir şok geçiriyor. Çünkü öldürülen kişi hem Milas’ın hem de polis memuru Elif’in eski matematik öğretmeni Kemal Tufan. İkili, Kemal Hoca’ya bunu kimin yaptığına dair fikir yürütmeye başlıyor. İlk akla gelen şüphe eski öğrencilerinden biri olduğu yönünde. Milas ve Elif’in anlattıklarından Kemal Hoca’nın özellikle başarısız öğrencilerine çok ketum davrandığını hatta onların bazılarını sınıfta bile bıraktığını öğreniyoruz. Milas, emlak ofisindeki araştırmalarını derinleştirirken bir panoyla karşılaşıyor. 3. Dereceden Kanıtlar diye bir notun asılı olduğu panoda bir minyatür, bir de Arapça şiir var. Şiirin altında ‘Muhibbi’ yazıyor. ‘Muhibbi’, Kanuni Sultan Süleyman’ın mahlası. Milas, olayı araştırmaya buradan başlıyor ve soluğu İstanbul Üniversitesi Tarih bölümü profesörü Mustafa Yıldız’ın yanında alıyor. Profesörün düşüncesi de 3. Dereceden Kanıtlar olduğuna göre 2. ve 1. dereceden kanıtların da geleceği yönünde. Milas da onu onaylayarak yanından ayrılıyor.

Bu arada balistik raporu geliyor ve maktulün kafasından bir kurşun yediği ve boynunun da kalın bir iple sıkıldığı anlaşılıyor. Milas, Başkomiser Atıf’ın olayla ilgili kendisine verdiği notları incelemeye koyuluyor. Notların içinde kutucuklardan oluşan bir bulmaca çıkıyor. Milas ne yapıp ettiyse bulmacayı çözemiyor ancak işi, dedektiflikle kafayı bozmuş matematik dâhisi stajyeri Engin’e paslıyor. Kendisi de Kemal Hoca’nın yakınlarıyla teker teker görüşmeye başlıyor ancak dişe dokunur bir şey çıkmıyor. Ancak Engin bulmacayı çözüp şifreli mesajı ortaya çıkarınca gizemin perdesi çorap söküğü gibi gelmeye başlıyor ve ekip katilin Kemal Hoca’yı öldürme nedeni ve kendisini Kanuni Sultan Süleyman’ın vezir-i azamı, bir zamanlar aralarından su sızmayan Makbûl İbrahim Paşa’yla bir tuttuğunu çözerek diğer kanıtların peşine düşüyor. Kitapla ilgili daha fazla açık vermeden mevzuyu toparlayalım…

Öncelikle Kayahan Demir’in Evvel Zaman Koleksiyoncusu’nu yazmak için çok sağlam ve detaylı bir araştırma yaptığını belirtelim. Yazar tam 10 kaynak kitaptan yararlanmış ve kitabın geçtiği mekanlar olan Topkapı Sarayı, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi ve Kanuni Sultan Süleyman Han Türbesi’nde epey mesai harcamış. Milas’ın, klasik dedektif roman tarihindeki kahramanlarıyla olan benzerliği ve hikâyenin de yine bu türün öncüllerine yakınlığı “Bizde niye böyle romanlar yok?” sorusuna ziyadesiyle bir cevap veriyor. Düşmeyen temposu ve hedef şaşırtmaları da bunlara eklenince Evvel Zaman Koleksiyoncusu modern bir yerli dedektif romanı olarak kayda geçiyor.

EVVEL ZAMAN KOLEKSİYONCUSU

Kayahan Demir

Genç Timaş, 2022

128 s.