İspanyol romancı Javier Marías 70 yaşında öldü

İspanyol haber ajansı EFE, Marías’ın 11 Eylül Pazar günü, akciğer enfeksiyonundan kurtulamayıp, bir aydan fazla süredir kaldığı hastanede öldüğünü belirtti.

Açıklamada, "Alfaguara ve ailesi adına büyük bir üzüntüyle, büyük yazar ve arkadaşımız Javier Marias'ın bu öğleden sonra Madrid'de vefat ettiğini bildirmekten üzüntü duyuyoruz" denildi.

Günümüzdeki en saygın İspanyol yazarlardan biri olan romancı, çevirmen ve akademisyen, akciğer rahatsızlığı nedeniyle bir aydan fazla hastanede yatmıştı.

Kraliyet İspanyol Akademisi üyesi ve birkaç kez Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday olan Marías, sonuncusu Tomás Nevinson olan, 2021'de yayınlanan ve El Cultural eleştirmenleri tarafından dünyanın en iyisi seçilen 16 romanın yazarıdır. Geçen Aralık ayında Kraliyet Edebiyat Derneği'nin uluslararası bir üyesi seçildi ve bunu başaran ilk İspanyol yazar oldu.

Ağustos ayında yazarın sağlığıyla ilgili spekülasyonlarla karşı karşıya kalan Alfaguara bir açıklama yaptı: "Yükselen endişe göz önüne alındığında, iyileşme sürecinde olduğu bir akciğer rahatsızlığı olduğunu size bildiririz." Ancak, son saatlerde durumu büyük ölçüde kötüleşti. Birçoğu için, zamanımızın en iyi İspanyolca romancısı. Ocak ayında El Cultural'daki son röportajında, "Yaşayan en iyi yazar olduğumu düşünmüyorum. Bugün yayınlananların pek farkında değilim ama daha iyi yazarlar olduğunu düşünmek istiyorum," demişti.

Javier Marías (Madrid, 1951). Çocukluğunun bir kısmı, babasının çeşitli okullarda ders verdiği ABD’de geçti. Madrid’deki “Colegio Estudio”dan mezun oldu. Marías yazmaya erken yaşlarında başladı. “Mientras ellas duermen”deki hikâyelerden biri olan “La vida y la muerte de Marcelino Iturriaga”yı yazdığında 14; ilk romanı “Los dominios del lobo”yu yazdığında ise 17 yaşındaydı. Madrid Complutense Üniversitesi’ne girince, İngilizceden İspanyolcaya çeviri yapmaya başladı. Updike, Hardy, Conrad, Nabokov, Faulkner, Kipling, James, Stevenson, Browne ve Shakespeare İspanyolcaya çevirdiği yazarlar arasındadır. 1979 yılında Sterne’ün eseri “Tristram Shandy”den yaptığı çevirisiyle “Premio de traducción Fray Luis de León”a layık görüldü. 1983-1985 yıllar arasında Oxford Üniversitesi’nde İspanyol Edebiyatı ile Çeviri Kuramları dersleri verdi. Marías 1986’da “El hombre sentimental”ı, 1988’de de konusu Oxford Üniversitesi’nde geçen “Todas las almas”ı, 1992’de “Corazón tan blanco”yu (Beyaz Kalp, YKY, 2016) yayımladı. 1994’te çıkan romanı “Mañana en la batalla piensa en mí” (Yarın Savaşta Beni Düşün, YKY, 2016), Venezuela “Premio Rómulo Gallegos”a layık görüldü. Marias’ın 1986’dan itibaren yazdığı romanların kahramanların hepsi çevirmenlerdir. Bunda bizzat çevirmen olarak yaşadıklarından esinlenmiştir. 2002’de Marías üçlemesinin ilk kitabı olan “Tu rostro mañana 1. Fiebre y lanza”yı (Yarınki Yüzün, Cilt 1: Ateş ve Mızrak, Metis Yay., 2011), 2004’te ikinci cildi “Tu rostro mañana 2. Baile y Sueño”yu (Yarınki Yüzün, Cilt 2: Dans ve Rüya, Metis Yay., 2011), 2007’de son cildi “Tu rostro mañana 3. Veneno y sombra y adiós”u (Yarınki Yüzün, Cilt 3: Zehir, Gölge, Veda, Metis Yay., 2012) yayımladı. “Los enamoramientos” 2011’de (Karasevdalılar, YKY, 2015), “Así empieza lo malo” ise 2014’te (Acı Bir Başlangıç Bu, YKY, 2018) yayımlandı. “Berta Isla” ise 2017’de (YKY, 2019) okurlarıyla buluştu.

Şimdiye kadar, roman, öykü, deneme türünde pek çok kitabı yayımlanan Marías’ın eserleri elliye yakın dile çevrildi.

Marías, “Reino de Redonda” adlı küçük çaplı bir yayınevi işletmeydi. Haftalık olarak “El País” gazetesine yazılar yazardı. 2006’da “Real Academia Española” üyeliğine seçildi. 2013’te prestijli bir ödül olan “Prix Formentor”a layık görüldü.