İncelikle örülmüş ilişki yumaklarının anlatısı: “Şok”

Burak Soyer yazdı: "Şok adlı romanında, birbiriyle farklı yönlerden ilintili karakterlerin bağlılıklarını, ayrı birer hikâye biçiminde kaleme alan Keith Ridgway, bu organik ilişki yumağını sıradan, sade bir dille iç içe geçiriyor."

Ödüllü yazar Keith Ridgway’in İngiltere’nin en eski edebiyat ödülü James Tait Black Ödülü’nün sahibi Şok adlı kitabı, farklı yönlerden ilintili karakterlerin ince ve görünmez bir çizgiyle birbirilerine olan bağlılıklarını ayrı birer hikâye biçiminde anlatan, bu organik ilişki yumağını, sıradan, sade bir dille iç içe geçiren kendine özgü, modern bir roman.  

Keith Ridgway, 2 Ekim 1965 yılında İrlanda’nın Dublin kentinde doğmuş. İlk novellası Horses, Faber First Fiction derlemesinde yer almış. 1998’de yayımlanan ikinci romanı Long Falling'in Fransızca çevirisi 2002 yılında Prix Fémina Etranger ödülünü kazanmış. Aynı zamanda da Fransız yönetmen Martin Provost tarafından 2011 yılında beyazperdeye uyarlanmış. 2000 yılında çıkan ve öykülerinin toplamından oluşan Standart Time, 2001 yılında İrlanda Edebiyatı için Rooney Ödülü’ne layık görülmüş. Üçüncü romanı The Parts 2003’te, dördüncü romanı Animals ise 2006 yılında yayımlanmış. 2012 yılında New Yorker dergisinde çıkan “Goo Book” öyküsüyle O’Henry Ödülü’nü kazanan, 2013’te de Hawthorn&Child’ı çıkaran Keith Ridgway’in on bir yıl sonra yazdığı, İngiltere’nin en eski edebiyat ödülü James Tait Black Ödülü’nün sahibi Şok adlı romanı, İthaki Yayınları’ndan Ata Türkoğlu çevirisiyle Türkiyeli okurlarla buluştu.

Şok'ta her şey yaşlı bir kadının komşusu olan iki genç adamın, o hafta içinde evlerinde bir parti vereceklerini, komşularının da partideki müzikten, muhabbetin gürültüsünden rahatsız olmamaları için ona bir çift kulak tıkacı, bir iPod ve biraz çikolata ve şarap getirmeleriyle başlıyor. Tek başına yaşayan kadın, standart hayatında “bir şeyler” olacak beklentisiyle, sanki kendisi de parti davetlileri arasındaymış gibi o günün gelmesini bekliyor. Eğlence zamanı geldiğinde evinin duvarında ufak bir delik görüyor. Önce tek gözünü deliğe dikerek komşularının günler öncesinden hazırlıklarına başladığı partide neler olup bittiğini öğrenmek istiyor. Birbirinden “değişik” insanlar görüyor. Kimisi ufaktan salınarak müziğin ritmine ayak uyduruyor, kimisi elinde içkisiyle hararetli bir muhabbetti el kol hareketleriyle daha da derinleştiriyor, kimisi “tüttürüp” kahkahalar atarken, kimisi de bir köşede sessiz sakin etrafı gözlüyor. Partinin ivmesine bağlı olarak merakı iyice artan kadın, gözünü diktiği deliği genişleterek kafasını komşularının duvarından içeri geçiriyor ve bir anlamda o da partiye katılmış oluyor. O andan itibaren parti gerçek manada başlamış oluyor ve Keith Ridgway, okuru da bu partinin içine dahil ediyor. 

Dokuz bölümden oluşan ve her biri farklı karakterle onların yaşadığı olayları bir araya getiren kitapta, eşcinseller, solcular, kıskançlar, her bir günü bir diğerinin aynısıyla yaşayanlar, ağlak mazilerini hâlâ omuzlarında taşıyanlar, birbirilerine deli gibi aşık olan çiftler, kafası her daim güzel yaşlılar ve gençler, gülmekten gerçekten “ölenler”, dertliler, sevinçliler, buruklar, kalbi kırıklar bu dokuz bölümde Ridgway’in sıkı takibi altına kalarak hayatlarını okuyucuya sunuyorlar. Her ne kadar hepsi birbirinden farklı olsa da, hayatı farklı bir biçimde yaşasalar da, incecik bir çizgiyle birbirine olan bağlılıklarından habersiz, günü devirmeye çalışan, yaşamaya ama hepsinden de öte var olmaya çalışan sıradan insanlar olduklarının farkına varmadan plansız programsız, zamandan ve mekândan azade yaşayıp gidiyorlar… 

Keight Ridgway Şok'ta, Londra’nın kasvetli havasına inat, iyisiyle kötüsüyle kendilerine bir hayat kurmuş, aralarında görünmez bir bağ olan sıradan insanların hayatlarına odaklanıyor. Kısa cümleleriyle yazmaktan çok “anlatan” Ridgway, bu ifade biçimi sayesinde okurun, yazdıklarından kopmasının önüne geçiyor. Her biri ayrı ayrı öykü niyetine de okunabilen dokuz bölümlük Şok, kalabalık bir kadroyla izleyici karşısına çıkan, çok perdeli bir tiyatro oyunu misali, isminin hakkını vermek için son sayfasına kadar karşısındakini kendine kilitleyen çağdaş bir roman. 

ŞOK

Keith Ridgway

İthaki Yayınları, 2024

Çeviri: Ata Türkoğlu

Tür: Roman