Bir klanın ve bir ulusun romanı; Kintu

Kenya'da eleştirel ve popüler beğeni toplayan, çok katmanlı anlatı Kintu, Türkçede.

İlk kez 2014 yılında Kenya’da eleştirel ve popüler beğeni toplayan Kintu, Uganda Tarihi’ni Kintu Klanı’nın lanetli soyundan yeniden tasarlayan modern bir klasik, çok katmanlı bir anlatı. Altı bölümden oluşan roman, 1750’de Kintu Kidda’nın, Uganda Krallığı’nın yeni liderine bağlılık yemini etmek için başkente doğru yola çıkmasıyla başlar. Yol boyunca, nesillerce ailesini rahatsız edecek bir laneti serbest bırakır.

Bir klanın ve bir ulusun iddialı romanında Makumbi, Kintu’nun torunlarını ortak geçmişlerinin yükünden kurtulmaya ve geleneklerinin mirasını ve gelecekleri olan modern dünyayı uzlaştırmaya çalışırken hikâyelerini bir araya getiriyor.

Ugandalılar bu kitabın basılması için çok uzun süre beklediler. ‘Kwani? Manuscript Project’ ödülünü kazandıktan ve ilk baskısı 2014 yılında yayımlandıktan sonra Kintu, Uganda’da coşkuyla karşılandı.

Makumbi’nin ailesiyle birlikte yaşadığı İngiltere’de ise; 2014 yılında Commonwealth Short Story Prize Ödülü’nü kazanmasına rağmen kuşkuyla karşılandı. Kintu’nun İngiliz okurlar için fazla Afrika’ya özgü olduğu düşünülüyordu. Oysa Amerika’da, Transit Books’un editörleri Kintu’yu ilk okuduklarında hemen anlaşma imzalamak istediler. Ardından 2017 yılında Kintu Amerika’nın en prestijli edebiyat dergisi ‘Publisher Weekly’ tarafından yılın en iyi kitabı seçildi.

Aaron Bady'nin Kintu hakkındaki yorumu ise şöyle: “Ugandalı olmayan okuyucuların bu kitabı okumak istemeyeceklerini düşünmek büyük hata olur. Çünkü kurgudaki mükemmel çalışma, bu kitabı nasıl okumanız gerektiğini size söyleyecektir.

Makumbi’nin bir bilgin olduğunu söyleyebilirim. Kintu’yu yazabilmek için arşivlere derinlemesine dalmak zorunda kaldı. İsimleri, yerleri ve o zamana ait ritüelleri araştırdı. Her şeyi öğrenmek için büyük çaba sarf etti. Fakat Uganda Tarihi arşivlerde dahi bulunmayan bir sürü hikâyeyle dolu olduğu için tarihi kayıtların kaybolduğu yerlerde dolaşması ve iyi bir kurgucu olması gerekiyordu. Sonuç olarak Uganda ona bir aile oldu ve Kintu da destansı bir hikâye hâline geldi.

Kintu, bireysel ve tüm toplumu kapsayacak şekilde, bir bölgeye özgü olarak yazılmıştır ve kültürel kaynaklar bu hikâyenin temeleni oluşturur. Hedefe giderken onları hızlıca geçebilirsiniz ancak bu bile dili anlamayan bir okuyucuya Kintu’nun derinliğini hissettirecektir. İşte bu Kintu’nun sihridir.”

KINTU

Jennifer Nansubuga Makumba

Çeviri: Alp Türker İlkman

Sander Yayınları, 2020

445 s.