İnsan yakın çevresindekilere ne kadar sadıktır?

Iris Murdoch meşhur kara komedisi Oldukça Onurlu Bir Yenilgi’de her türlü insan ilişkisinin ne denli pamuk ipliğine bağlı olduğunu, çok sağlam ve uyumlu addedilen ilişkilerin bile akıllıca bir manipülasyonla yerle bir edilebileceğini gözler önüne seriyor.

Modern edebiyatın en güçlü kalemlerinden İngiliz filozof ve yazar Iris Murdoch’un tüm eserlerini yayımlamaya devam eden Ayrıntı Yayınları, yazarın meşhur kara komedisi Oldukça Onurlu Bir Yenilgi’yi okurlarla buluşturdu! İnsan doğasının karmaşıklığını ve ilişkilerin aslında ne kadar kırılgan olabileceğini gözler önüne seren etkileyici roman, zeki ama acımasız Julius King’in dostları arasında gizli bir oyun başlatarak onların sadakatini ve sevgisini sınamasıyla şekilleniyor. İnsan ruhunun ışıklı ve karanlık yönlerini ustalıkla irdeleyen OldukçaOnurlu Bir Yenilgi, Murdoch’un her zamanki gibi derin karakter analizleri ve keskin gözlemleriyle dikkat çekiyor.

Geçtiğimiz yüzyılın en zeki kadını olarak kabul edilen Iris Murdoch’un Oldukça Onurlu Bir Yenilgi adlı romanı, Seda Ağar’ın çevirisiyle Ayrıntı Yayınları’nın Edebiyat dizisinde yerini aldı. Yayınevi daha önce Murdoch’un, ödüllü romanları Kara Prens ve Deniz Deniz’in yanı sıra Ağ, Çan, Kesik Bir Baş, Rüya Sakinleri, Melekler Zamanı romanlarıyla İyiliğin Egemenliği, Sartre: Romantik Rasyonalist, Varoluşçular ve Mistikler, Ateş ve Güneş adlı çalışmalarını da Türkiye’deki okurlarla buluşturdu. 1970’de İrlanda Akademisi’nin, 1975’te Amerikan Beşeri Bilimler ve Sanat Akademisi’nin onursal üyeliğine seçilen; eserleri filmlere ve dizilere de uyarlanan Iris Murdoch’un The Good Apprentice, The Nice and The Good, The Unicornadlı eserleri de önümüzdeki dönemde Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlanacak.

Iris Murdoch meşhur kara komedisi Oldukça Onurlu Bir Yenilgi’de her türlü insan ilişkisinin ne denli pamuk ipliğine bağlı olduğunu, çok sağlam ve uyumlu addedilen ilişkilerin bile akıllıca bir manipülasyonla yerle bir edilebileceğini gözler önüne seriyor. Romanın merkezinde yer alan Julius King, alaycı bir entelektüel ve başarılı bir bilim insanıdır. Şeytani bir karakteri vardır. Yakın çevresindeki bir grup insanın birbirlerine ne derece sadık olduklarını göstermek adına kendi tabiriyle bir “kukla oyunu”na girişir. Yaptığı zekice hamlelerle karakterlerin tam da onlardan beklediği gibi davrandıklarını görür. Öngörülemeyen birtakım aksiliklerin ortaya çıkmasıyla finalde trajedi kaçınılmaz olur. Ancak trajedinin asıl sebebi söylemdeki ahlakın eylemdeki ahlakla örtüşmemesidir.

Aşk, evlilik, sadakat, iyilik, kötülük gibi temaların ve ahlak kavramının masaya yatırıldığı bu eğlenceli roman, zengin diyalogları ve eşcinsel karakterleriyle de öne çıkıyor.

IRIS MURDOCH

20. yüzyılın en önemli romancı ve felsefecilerinden biridir. 1919 yılında, İn­giltere-İrlanda kökenli bir anne babanın çocuğu olarak Dublin’de doğmuştur. Hayatının neredeyse tamamını İngiltere’de geçirmiş olduğundan onu İrlandalı bir yazardan ziyade İngiliz yazar sayma eğilimi mevcut olsa da Murdoch İrlandalı kökenini daima gururla vurgular. Çocukluğunun ilk yıllarını Londra’da geçiren yazar, daha sonra Bristol’da bulunan Badminton School’a devam eder. 1938-1942 yılları arasında Oxford Üniversitesi Somerville College’da klasik filoloji eğitimi alır.Üniversite sonrası iki yıl Hazine’de, iki yıl da Birleşmiş Milletler Yardım veRehabilitasyon İdaresi (UNRRA) bünyesinde Londra, Belçika ve Avusturya’da görevyapar. 1947’de Cambridge Üniversitesi Newnham College’da felsefe öğ­renimi görmeye başlar. 1948’de ise Oxford’a döner ve St. Anne’s College Felsefe Bölümü’nde öğretim görevlisi olur.

Iris Murdoch edebiyat ve felsefe alanlarında verdiği kırkı aşkın eserle yaşadığı çağın en üretken aydın ve sanatçılarından biri olmuştur. Toplam yirmi altı roman ve beş felsefe kitabı yazmış, çok sayıda şiir, tiyatro eseri ve eleştiri metni kaleme almıştır. Aşk,evlilik, eşcinsellik, Tanrı, din, ahlak, iyilik, kötülük gibi konuları ele almış olan yazarın edebiyatı ile felsefesini birbirinden ayırmak neredeyse imkânsızdır. Romanlarında felsefi diyaloglara ve karakterlerinin içsel felsefi ça­tışmalarına sıklıkla yer vermiştir. Dostoyevski ile aynı duygu ve düşünce iklimini paylaştığı da çokça dile getirilir.

OLDUKÇA ONURLU BİR YENİLGİ

Iris Murdoch

Ayrıntı Yayınları, 2025

Çeviri: Seda Ağar

Tür: Roman

496 s.