Edebiyat incelemelerinin 20. yüzyılda katettiği yola dair açık seçik bir panorama

Bir metni edebi metin yapan nedir? Eserin anlamı yazarın tekelinde midir? Kurmaca gerçekliği taklit mi eder? Okurun metinde yeri var mıdır? Üslubu meydana getiren nedir? Bir eseri anlamak için muhakkak yazıldığı bağlamı bilmek mi gerekir? Evrensel edebi değerler var mıdır? Teorinin Cini bu kilit sorular etrafına kurulmuş bir kitap.

Amacı modern edebiyat teorisinin, özellikle de Fransız yapısalcılığının bu konulardaki temel tezlerini “sağduyu”yla, yani edebiyat konusunda sahip olduğumuz yaygın fikirlerle karşı karşıya getirmek, çarpıştırmak, bu şekilde teoriyi eleştirmek ve sonunda hem teorinin hem sağduyunun hakkını vermek. Kitap edebiyat teorisinin, dolayısıyla da edebiyat incelemelerinin 20. yüzyılda katettiği yola dair açık seçik bir panorama da sunuyor.

Antoine Compagnon 1950’de Brüksel’de doğmuş Fransız eleştirmen ve yazar. Mühendislik eğitimi gördükten sonra edebiyat alanında çalışmaya başladı. Roland Barthes ve Julia Kristeva’nın öğrencisi oldu. Fransa, ABD ve İngiltere’de çeşitli üniversitelerde çalıştıktan sonra Sorbonne’da profesör oldu. Collège de France’a seçildi ve “Modern ve Çağdaş Fransız Edebiyatı” kürsüsünde dersler verdi. 2022’de Fransız Akademisi’ne seçildi. Başlıca eserleri arasında Les Cinq Paradoxes de la modernité (Modernliğin Beş Paradoksu, 1990), Les Antimodernes: de Joseph de Maistre à Roland Barthes (Modernliğe Karşı Olanlar: Joseph de Maistre’den Roland Barthes’a, 2005), Montaigne’le Bir Yaz (YKY, 2015), Les Chiffonniers de Paris (Paris’in Paçavracıları, 2015) sayılabilir.

TEORİNİN CİNİ

Antoine Compagnon

Metis Kitap, 2022

Çeviri: Savaş Kılıç

280 s.