Uzağa değil de derine kulaç atmayı sevenler için…

Banka soymuş bir “Devrimci” ile hareketli ve hareketsiz tüm canlı türlerinin yanı sıra kayalarla da kendisini eşdeğer kabul eden bir “Çok Kalpli Asi”nin dertleşme kitabı, Yarabıçak.

İlki Rus Devrimi’nin yükselişini ve çöküşünü görmüş, 12 Eylül Askeri Darbesi döneminde yıllarca kaçak yaşamış; ikincisi hem bu toprakların en yaygın, demokratik ve neşeli ayaklanması olan Gezi’ye katılmış hem de farklı ve üstün bir tür olmak iddiasıyla yeryüzüne kayıtlı hareketli ve hareketsiz canlı türlerinin yaklaşık yarısını yok eden, ama koronavirüs karşısında çaresiz kalan insan kitlesiyle aynı havayı solumuş…

Her iki yüzyılı da gören bu “hayat yorgunu huzursuzlar” ömürlerinin son demlerinde uzun yoldan gelip aynı ateş başında buluşanların görmüş geçirmiş samimiyetiyle hem kendi yolculukları üzerine söz alıyor hem de güncelin birikme nedenleri üzerine düşünüyor ve beraber bir kitap yazmaya karar veriyorlar: Yeraltıgöğü Edebiyatı’na giriş ya da bir “karşı- fesat birliği” olarak karnaval.

Sınır, devlet, düzenli ordu, savaş, normal, bir sonsuz kötülük örgütlenmesi olarak pan-kapitalizm ve siyasi cisimleşmesi olan seçilmiş tek adam rejimleri ve devrimden söz etmenin yanı sıra boşluk, toz, gölge, sessizlik, imge, yaban, karnaval, kahkaha ve Çingenelerden de söz eden “neşeli ve fingirdek” bir deneme bu; huzursuzların huzursuzluklarına hak veren bir uzun dipnot… Ya da peşin hükümlere rıza göstermeyen bir “yazı arayışı”na “aşağıya tırmanmak” ve “yukarıya inmek” vurgularıyla katılmayı deneyen bir küçük kenar notu…

Ömer Faruk 1954 yılında Adana'da doğdu. Öğrenimi ile ilgili olmayan muhtelif işlerde çalıştı. Orhan Pamuk’un Beyaz Kale adlı romanı için yazdığı eleştiri yazısı ile 1987 yılında Milliyet Sanat dergisinin düzenlediği Abdi İpekçi Sanat Yarışması/Öykü-Roman Eleştirisi İkincilik Ödülü’nü aldı. Son uğrak noktası Ayrıntı Yayınları oldu. Kurucusu olduğu bu yayınevinin genel yayın yönetmenliğini Kasım 1987-Kasım 2008 yılları arasında sürdürdü. Müesses nizamın sürmesine payandalık eden muhafazakâr değerlere yönelik bir tür entelektüel hamle aracı olarak tasarladığı “yeraltı edebiyatı” kavramsallaştırılmasını bir diziyle içeriklendirdi ve önerisinin kabul görmesini zevkle izledi.

Ardından yazı’nın disipliner gramerine meydan okuyan Georges Perec’in Kayboluş’unu yayımladı. Fransızcanın en çok kullanılan sesli harfi olan “e” harfi kullanılmadan kaleme alınan roman Cemal Yardımcı’nın dâhice çevirisiyle, yine, “e” harfi kullanılmadan Türkçeye aktarıldı.

Yayıncılıktaki bu ve benzeri başarıları, 2000 yılında Ayrıntı Yayınları’nın Dünya Kitap dergisi tarafından “Yılın Yayınevi” seçilmesiyle ödüllendirildi. Yine, 2004 yılında Türkiye Yayıncılar Birliği “Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü” Ayrıntı Yayınları’nın genel yayın yönetmeni olarak kendisine verildi. Bu süreç, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce adlı ansiklopedik çalışmada Erkal Ünal tarafından şu sözlerle değerlendirildi: “Değerlendirmesi nereden bakıldığına göre değişir, ama Stalinist sol anlayışa karşı itiraz anlamında Troçkizmin ötesinde başka bir sol anlayışın yeşertilmesinde ve anarşizmle temas kurulmasında yayınevinin azımsanmayacak derecede katkısı olmuştur.”

Ayrıntı Yayınları’ndan ayrıldıktan sonra kendi adına söz almaya başladı. Melih Cevdet Anday anısına düzenlenen “deneme” yarışmasında Yarabıçak adlı kitabı teşekkürle ödüllendirildi. Yazıları Birikim, Evrensel Kültür, Kızılcık, Milliyet Sanat, Red, Varlık, Birgün, Hürriyet, Radikal, Taraf gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı. Bir kızı, Defne Ağacı ve Orman Kardeşliği (Yapı Kredi Yayınları, 2012; onuncu basım 2022) adlı bir çocuk kitabı, editörlüğünü üstlendiği Deleuze&Guattari perspektifinden felsefe, siyaset ve sanat üzerine kolektif bir çalışma olarak tasarlanan Dışarıdan Düşünmek (ed: Ömer Faruk, Chiviyazıları, 2016) adlı bir derlemesi ve Başkası Adına Konuşmanın Haysiyetsizliği (Altıkırkbeş Yayın, 2019; ikinci basım 2021; üçüncü basım Yeni İnsan Yayınevi, 2023), Aşk ve Ereksiyon “Aşk”ı (Altıkırkbeş Yayın, 2019; ikinci basım Yeni İnsan Yayınevi, 2022), Bir Yaratıcılık İmkânı Olarak Kaos (Altıkırkbeş Yayın, 2020; ikinci basım Yeni İnsan Yayınevi 2022), Bir Aşağılama Aracı Olarak Çöp (Yeni İnsan Yayınevi, 2022), Yarabıçak: Banka Soymuş Bir Devrimcinin Samimi İtirafları (İthaki Yayınları, 2014; genişletilmiş ikinci basım Yeni İnsan Yayınevi, 2023) adlı deneme kitapları vardır.

YARABIÇAK

Ömer Faruk

Yeniinsan Yayınları, 2023

Tür: Deneme

606 s.